چرخه رنگ چیست؟راهنمای کامل تئوری رنگ و هارمونی

خريد کاغذ طراحی و نقاشی کیلویی

وقتی صحبت از چرخه رنگ به میان می آید، باید در مورد رابطه بین رنگ های میانی و اصلی صحبت کرد.

 رنگ چیست؟

رنگ اثر نوری است که از اجسام بر روی چشم ما منعکس می‌شود. اگر نور به جسمی برخورد کند و به طور کامل در چشم ما منعکس شود، آن را سفید می بینیم. اگر جسم نور را جذب کند و به هیچ وجه آن را منعکس نکند، رنگی که برای چشم ما قابل مشاهده است سیاه می‌شود. در نتیجه آزمایش‌هایی که نیوتن انجام داد، می‌توان در مورد رنگ ایده داشت و او است که نام طیف رنگی را به رنگ‌هایی می‌دهد که به ترتیب از منشور منعکس می‌کنند.

 در حالی که رنگ‌ها به عنوان رنگ‌ های اصلی و ثانویه تجزیه و تحلیل می‌شوند، همینطور به عنوان رنگ های خنثی، گرم، سرد و کنتراست گروه بندی می‌شوند

رنگ های اصلی

 وقتی صحبت از رنگ های اولیه می شود، باید به آبی، زرد و قرمز اشاره کرد، در حالی که همه رنگ ها از ترکیبی از رنگ های اصلی تشکیل شده اند. به عنوان مثال وقتی قرمز و زرد با هم مخلوط می شوند به نارنجی تبدیل می‌شوند و وقتی آبی و زرد با هم مخلوط می شوند، رنگ زیبای سبز به دست می‌آید. همینطور هنگامی که آبی و قرمز با هم مخلوط می شوند، رنگ بنفش ظاهر می‌شود.

 رنگ‌های میانی

 در حالی که برای به دست آوردن رنگ های میانی مخلوط کردن رنگ های اصلی ضروری است، اما با این روش می توان به تناژهای رنگی زیادی رسید. به لطف میزان استفاده از رنگ در هنگام مخلوط کردن، می توان تناژهای زیادی از یک رنگ ایجاد کرد. بنابراین می توان به طیف وسیعی از رنگ ها اشاره کرد.

 رنگ های گرم و سرد

 گروه های رنگی شامل رنگ های گرم و سرد هستند. رنگ های گرم رنگ هایی هستند که فرد را گرم می کنند که زرد، قرمز و نارنجی را رنگ های گرم می نامند. رنگ های سرد نیز از آبی، بنفش و سبز تشکیل می‌شوند.

 رنگ های خنثی

رنگ هایی به نام های سیاه، سفید و خاکستری در گروهی به نام خنثی قرار می گیرند. تن خاکستری نیز از مخلوط سیاه و سفید به دست می‌آید.

 رنگ های متضاد

 برخی از رنگ‌ها وقتی با هم استفاده می‌شوند چشمگیرتر می شوند. در میان رنگ های متضاد، قرمز و سبز اولین نمونه ای است که به ذهن می‌رسد. علاوه بر این، زرد، بنفش یکی از این نمونه هاست.

تئوری رنگ چیست؟

تئوری رنگ از چند قانون تشکیل می‌شود که علم و خلاقیت را به هم ربط می‌دهند. تئوری رنگ شامل اصلی‌ترین مبانی ترکیب رنگ و هارمونی است. طراحان و هنرمندان با تکیه بر تئوری رنگ انتخاب‌های درستی در پروژه‌هایشان انجام می‌دهند اما آن‌ها تنها افرادی نیستند که از تئوری رنگ استفاده می‌کنند.
اکثر مردم بدون اینکه بدانند در زندگی روزانه انتخاب‌هایی بر اساس تئوری رنگ و هارمونی رنگ‌ها انجام می‌دهند. یادگرفتن تئوری رنگ می‌تواند در بسیاری از مراحل زندگی، از دنیای حرفه‌ای گرفته تا انتخاب رنگ لباس، به شما کمک کند.
ما در یک دنیای بصری یا ویژوال زندگی می‌کنیم و فهمیدن ارتباطات بصری بدون یادگیری تئوری رنگ ممکن نیست. اگر شما یک برند، یک صفحه اینستاگرام یا یک مجتمع هستید که می‌خواهد با مخاطبانش ارتباط برقرار کند؛ یادگیری کامل تئوری رنگ به نفع شما خواهد بود. 

تعریف تئوری رنگ Color Theory

رنگ‌ها همه‌جا هستند. در زندگی روزمره اطراف ما کاملاً با رنگ معنا پیدا می‌کند. این رنگ‌ها می‌توانند در احساسات شما (اینکه شما چه حسی نسبت به یک‌چیز یا یک شخص دارید) و حتی نحوه فکر کردنتان در مورد یک برند تأثیر بزارند. بازاریاب‌ها سال‌های زیادی است که از تئوری رنگ استفاده می‌کنند تا پاسخ احساسی به خصوصی را از مصرف‌کننده‌ها بگیرند. در این مقاله تمام قوانین تئوری رنگ و چند ترکیب رنگ و معنی آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

چرخه رنگ چیست؟ color wheel و چه ارتباطی به تئوری رنگ دارد؟

اولین قدم یادگیری تئوری رنگ آموزش چرخه رنگ است. در سال 1866، نیوتون از قوانین فیزیک استفاده کرد تا یک دایره رنگی بر اساس نحوه منعکس شدن نور از منشورها بسازد. یافته‌های او زمینه‌ساز به وجود آمدن چرخه رنگی که امروزه می‌شناسیم شدند.
دو نوع چرخه رنگ وجود دارد که نوع اول شامل رنگ‌های قرمز، زرد و آبی می‌شود که به رنگ‌های اصلی شناخته می‌شوند. رنگ‌های فرعی این چرخه سبز، نارنجی و بنفش هستند و رنگ‌های ترکیبی زرد سبز، زرد نارنجی، قرمز نارنجی، آبی بنفش و سبز آبی هستند.
چرخه رنگ دوم از قرمز، سبز و آبی تشکیل می‌شود که رنگ‌های دیجیتالی هستند. در اینجا باید بدانید که رنگ‌ها به دو دسته رنگ کاهشی و رنگ افزایشی تقسیم می‌شوند. رنگ کاهشی همان رنگ فیزیکی هست که می‌شناسیم و در نقاشی استفاده می‌کنیم. این رنگ‌ها با کاهش نور یا حذف کردن نور خودشان را نشان می‌دهند و اگر شما رنگ بنفش را بارها روی یک بوم نقاشی بکشید درنهایت سیاه می‌شود.
رنگ‌های افزایشی دیجیتال هستند و هرچه قدر بیشتر به یکرنگ اضافه کنید درنهایت به سفید می‌رسید.

چرخه رنگ که به عنوان چرخ رنگ نیز شناخته می‌شود، داده های بسیار مهمی را در مواقعی که استفاده از رنگ‌ها ضروری است ارائه می‌دهد. استفاده صحیح از رنگ در بسیاری از زمینه ها برای کیفیت کار مهم است. اطلاعات رنگ در طراحی گرافیک، روش های چاپ دیجیتال، دکوراسیون و یا در بسیاری از موضوعات دیگر مورد نیاز است. به لطف چرخه رنگ، رنگ های اصلی و ثانویه در کنار هم قرار می گیرند. علاوه بر این در حالی که وجود رنگ های مکمل مورد نیاز است، رابطه بین این رنگ‌ها با چرخه رنگ نشان داده می‌شود.

هارمونی رنگ Color harmony

هارمونی رنگ نتیجه‌ی استفاده از قوانین چرخه رنگ است. برای درک کامل تئوری رنگ باید اهمیت جای هر رنگ روی چرخه رنگ را بدانید. این قوانین را می‌توان با 9 چرخه رنگ توضیح داد: رنگ‌های اصلی، رنگ‌های فرعی، رنگ‌های ترکیبی، رنگ‌های حد وسط، رنگ‌های مکمل، تگ رنگ‌ها، رنگ‌های متشابه، رنگ‌های سه‌گانه  و رنگ‌های چهارگانه. یادگیری تمام این قوانین به درک اهمیت هرکدام در تئوری رنگ کمک می‌کند. 
برای ساختن هارمونی رنگ در ابزارهای مارکتینگ، کمد لباس و طراحی داخل باید بدانید که کدام رنگ‌ها کنار هم بهتر به نظر میایند. 

رنگ‌های اولیه Primary Colors

همان‌طور که بالا اشاره شد تنها سه رنگ اصلی قرمز، زرد و آبی وجود دارند. رنگ‌های اصلی منشأ همه‌ی رنگ‌های دیگر هستند. ترکیب این رنگ‌ها باهم در تمام راه‌های ممکن رنگ‌های فرعی را به وجود می‌آورد و بدون وجود این سه رنگ ما قادر به ساخت هیچ رنگی نبودیم.

رنگ‌های فرعی Secondary Colors

می‌توان گفت رنگ‌های فرعی یا ثانویه بچه‌های رنگ‌های مادر (اصلی) هستند. با ترکیب رنگ‌های قرمز، زرد و آبی به رنگ‌های بنفش، نارنجی و سبز می‌رسیم. 

رنگ‌های ترکیبی Tertiary Colors

در اینجا درک رنگ‌های ترکیبی باید راحت باشد. این رنگ‌ها از ترکیب رنگ‌های اصلی و فرعی به وجود می‌آیند. در کل 6 رنگ ترکیبی به وجود می‌آید. 

رنگ‌های حد وسط Intermediate Colors

این رنگ‌ها همان رنگ‌های مخالف هم در چرخه رنگ هستند. این رنگ‌ها بین هر رنگ اصلی و فرعی وجود دارند. برای نام‌گذاری رنگ‌های حد وسط، اسم رنگ اصلی باید اول بیاید.

رنگ‌های مکمل Complementary Colors

رنگ‌های مکمل با ترکیب رنگ‌هایی که در چرخه رنگ رو به روی‌هم قرار می‌گیرند ساخته می‌شود. یک قسمت از چرخه، رنگ‌های گرم دارد و سمت دیگر رنگ‌های سرد دارد و ترکیب این دورنگ باعث بالا رفتن کنتراست می‌شود. هدف این است که به رنگ‌های واضح و شفاف برسیم. بهتر است هنگام ترکیب رنگ‌ها کم‌رنگ باشند چون ترکیب رنگ‌های پررنگ به چشم زیبا نیست.

تک رنگ‌ها Monochromatic Colors

تک رنگ‌ها درجه‌های مختلف یکرنگ هستند. این نوع هارمونی در طبیعت زیاد دیده می‌شود به‌عنوان‌مثال قرارگیری آبی دریا در کنار آبی آسمان، در این پدیده هر دو یکرنگ هستند اما یکی روشن‌تر است و یکی تیره‌تر. 

رنگ‌های مشابه Analogous Colors

این رنگ‌ها در چرخه رنگ کنار یکدیگر قرار دارند. به‌عنوان‌مثال قرمز، قرمز نارنجی و نارنجی. این رنگ‌ها تأثیرات مشابهی دارند اما روش ساختشان باهم فرق می‌کند. رنگ‌های مشابه چه در طبیعت چه در طراحی همیشه هارمونی خوبی در کنار یکدیگر دارند. 

رنگ‌های سه‌گانه Triadic Colors

رنگ‌های سه‌گانه، سه رنگی هستند با ساختن یک مثلث در چرخه رنگ انتخاب می‌شود. رنگ‌های سه‌گانه همیشه بسیار واضح، شفاف و پررنگ هستند و کنتراست بالایی دارند. رنگ‌های سه‌گانه کاملاً برخلاف تک رنگ‌ها هستند که همیشه هارمونی خوبی دارند. به‌عنوان‌مثال یک ترکیب رنگ سه‌گانه زرد، سبز و آبی است. این رنگ‌ها در کنار هم خیلی خوب به نظر نمی‌آیند اما با ساختن یک ترکیب سه‌گانه از درجات مختلف این رنگ‌ها می‌توانید درنهایت به هارمونی برسید.

رنگ‌های چهارگانه Tetradic Colors

درست مثل رنگ‌های سه‌گانه، رنگ‌های چهارگانه با ساختن یک مربع در چرخه رنگ به وجود می‌آیند. در قسمت عرض مستطیل تنها یکرنگ بین اضلاع وجود دارد و در قسمت طول سه رنگ آن‌ها را جدا می‌کند.

ترکیب‌های رنگی Color Combinations

حالا شما تمام مفاهیم پایه و اولیه هارمونی رنگ و ربطش به تئوری رنگ را می‌دانید. حالا بهتر است کمی در مورد ترکیب‌های رنگی صحبت کنیم. کنار هم قرار دادن و ترکیب رنگ‌های درست کار راحتی نیست و نیازمند مهارت‌های بالا است زیرا بی‌نهایت ترکیب رنگ وجود دارد. مهم‌ترین اصل در ترکیب رنگ‌ها رعایت تعادل است. هر رنگ باید با رنگ بعدی در تعادل باشد. به‌عنوان‌مثال اگر در حال تزئین و طراحی یک اتاق هستید بهتر است با یکرنگ قوی‌تر و پررنگ‌تر شروع کنید و بقیه رنگ‌ها را با هارمونی و در تعادل با آن رنگ انتخاب کنید.

در ترکیب رنگ سبز لیمویی و خاکستری، رنگ لیمویی یکرنگ در چشم و قوی است و اگر با یکرنگ دیگر با همین خصوصیات ترکیب شود بسیار زننده می‌شود اما با قرارگیری در کنار رنگ خنثی خاکستری هارمونی به وجود می‌آید و ترکیب زیبایی می‌شود.

ترکیب رنگ سبز تیره و صورتی یکی از زیباترین ترکیب‌های رنگی است. در این ترکیب رنگی تعادلی بین یکرنگ مردانه و زنانه به وجود آمده است زیرا هیچ‌کدام از رنگ‌ها بیش‌ازحد تیره یا روشن نیستند.

ترکیب رنگ قهوه‌ای کمرنگ، نارنجی پررنگ و هلویی هم بسیار زیبا است. این رنگ‌ها درکنار هم احساس گرما و راحتی می‌دهند و برای استفاده در دکوراسیون اتاق خواب مناسب هستند.

وقتی بیشتر از سه رنگ را ترکیب می‌کنید، باید حواستان باشد که درنهایت می‌خواهید به چه چیزی برسید برای همین بهتر است چند بار آزمون‌وخطا داشته باشید. این رنگ‌ها در هارمونی کاملاً با یکدیگر قرار دارند.

استفاده از رنگ در برندینگ

هر بازاریاب و صاحب کسب‌وکار به‌روزی اهمیت رنگ در برندینگ را می‌داند. هر رنگی معنای خاصی دارد و باعث به وجود آمدن احساس خاصی در مخاطب می‌شود. انتخاب رنگ بعضی برندها انقدر موفق بوده که آن رنگ تبدیل به نشان تجاری آن برند شده است. به‌عنوان‌مثال برند جواهرات تیفانی اند کو از یکرنگ آبی خاصی در بسته‌بندی استفاده می‌کند که در سال 1998 به نام این شرکت ثبت‌شده و دارای اعتبار حقوقی است. 
طبق آمار اگر از رنگ‌ها درست در مارکتینگ، بسته‌بندی و لوگو استفاده شود می‌تواند شهرت برند را تا 80 درصد بیشتر کند. مارکتینگ خلاقانه از رنگ‌ها استفاده می‌کند تا احساسات خاصی را در مصرف‌کننده‌ها برانگیزد تا محصولات را به فروش برساند. استفاده از رنگ در مارکتینگ هزینه‌ی زیادی ندارد و روش خوبی برای شناخته شدن کسب‌وکارهای تازه‌وارد است.

برای دانلود این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید

چرخه رنگ چیست؟ راهنمای کامل تئوری رنگ و هارمونی