سیاست، ثروت، قدرت و عواملی ازایندست را شاید بتوان از علتهای دگرگونی واقعیت موضوعات از اصلشان دانست! این دگرگونیها صرفاً محدود در ورطهی تحریف مکتوبات تاریخی و نقلهای سینهبهسینه و آموزههای فرهنگی یا دینی و غیره نماندند و پایشان به دنیای عکاسی که رسالت بزرگش را ثبت واقعیت میدانیم نیز باز شد. بشر حتی از نعمت دستیابی به تکنولوژی نیز در جهت رسیدن به امیال خوب و بدش استفاده کرد و از هیچ تلاشی برای سوق دادن افکار عمومی در جهت آنچه خود میخواهد برای اشباع حس قدرتطلبی، رفاهطلبی، سیاست طلبی و ثروت طلبیاش فروگذار نکرد، فنّاوری ثبت و ویرایش تصاویر نیز در یک قرن اخیر توانستند جدای از تمام مزایایشان برای بشر تبدیل به یکی از آلات دست مورداستفاده وی در جهت دستیابی به این خواستهها گردند.
عکاسان خبریای که در جریان جنگ 33 روزه در بیروت پایتخت کشور لبنان مشغول به کار بودند شاید بتوان گفت کمی تلاشهای سختتری در برابر دیگر عکاسان خبری آن زمان نسبت به انتقال وحشت حاصل از جنگ از ورای عکاسی داشتند. در تابستان 2006 یکی از عکاسان محلی لبنان بانام عدنان حاج، تغییراتی را در دو نمونه عکس از مجموعه عکسهای ثبتشده خویش در خلال جنگ لبنان ایجاد کرد، او از نرمافزار کامپیوتری جهت تیرهتر کردن و برجستهتر کردن دود بر خواسته از یک ساختمان بمبگذاریشده دریکی از عکسهایش، کمک گرفت و در دیگری چند شیء را در زیر و پشت یک جنگندهی F-16 قرارداد تا طوری به نظر رسد که این جت جنگنده چند موشک پرتاب کرده است اما در واقعیت این جت هیچ موشکی پرتاب نکرده و تنها کمی شعله از آن دیده میشد. سپس او هردو تصویر را به سرویس های خبرگزاری ای چون رویترز ارسال کرد.
متأسفانه تغییرات و یا همان ویرایشات اعمال شده بر روی تصاویر توسط عکاس از نگاه تیزبینانه برخی از خوانندگان پنهان نماندند و بسیار سریع خود را نشان دادند، بسیاری از وبلاگ نویسان اینترنتی به سرنخهایی اشاره کردند که در آن ساختمانهایی که دو بار در همان تصویر ظاهرشده بودند را با سایههای متناقض و مسیرهای بخار یکسان در پشت موشکها نشان میدادند. در عرض چند ساعت سرویسهای خبرگزاری انتشار این تصاویر را متوقف نموده و عکاس آن را رد کردند؛ و متعاقبا بیانیهای را مبنی بر غیراخلاقی بودن عمل فرد جاعل و جا نداشتن وی در هیچ تجارت خبری دیگری منتشر کردند. عدنان حاج، در گفتگو با بی بی سی، اتهام دستکاری در عکسهای خود را رد کرد. وی گفت که او فقط سعی کرده است که گردوغبار ناشی از حملات هوایی را دریکی از عکسهایش تصحیح کند.
اما با همه اینها این اتفاقات بهطور منظم مکرراً در اقصی نقاط دنیا رخ میدهد، اخیراً برخی از سرویسهای خبری آمریکا نیز گرفتار انتشار تصاویر دستکاریشده ی اینچنینی از کارگران خط لوله در آلاسکا شدند؛ و یا دستکاریِ عکسهایی که در خلال جنگ 2003 در عراق گرفتهشده بودند.
روزنامه نیمهدولتی الاهرام مصر نیز در سال 2010 اقدام به مونتاژ و انتشار تصویری از حسنی مبارک رئیس جمهور وقت آن زمان در مذاکرات خاورمیانه در نیویورک کرد، این تصویر، حسنی مبارک را جلوتر از رهبران کشورهایی که بیش از وی از اهمیت سیاسی و بین المللی برخوردار بودند، در حال حرکت نشان میداد اما واقعیت اصل تصویر این بود که او در پشت سرِ آن گروه در حال حرکت بود.

تصویری از تجمع هواداران حزب عدالت و توسعه در ترکیه منتشر شد که مخالفان دولت رجب طیب اردوغان با انتشار این تصویر در شبکههای اجتماعی وی را به جعل تصاویر برای محبوب نشان دادن خود در رسانهها متهم کردهاند. در این تصویر نقاطی که با دایرههای همرنگ نشان دادهشده، صحنههای بازسازیشده و تکراری است. برخی از چهرهها در چندین مکان در جمعیت در یکزمان ظاهر شدند.

این اتفاقات صرفاً مختص پیشرفت فنّاوری در قرن 21 نیست و چنین تغییراتی در برخی تصاویر منتشرشده در یک قرن اخیر نیز دیده میشوند! اینکه چگونه برخی تصاویر جهت ارائه خدمات سیاسی باب طبع سیاستمداران و یا مخالفان آنها در جهت گمراه کردن افکار عمومی دستخوش تغییر میشدند.
بهطور مثال در سال 1920 تصویری از ولادیمیر لنین رهبر انقلاب روسیه درحالیکه سربازان ارتش سرخ را که آماده عزیمت بهسوی جبهه لهستان و رویارویی با سربازان جوزف پیلدوسکی هستند را تشویق میکند منتشر شد، تصاویر لئو تروتسکی و لئو کامنوف انقلابیونی که بعدها مورد غضب استالین قرار گرفتند، از عکس حذف شده اند. این دو مرد که از سوی لنین رقیبان قدرتش شمرده میشدند حذف شده و مشارکتشان در انقلاب تا اندازه زیادی از سوابق تاریخی پاک شد. با این حال این عکس با دو مرد حاضر در آن به طور گسترده در دهه ۱۹۲۰ چاپ شد و در دوران شوروی سابق حتی در دوران گورباچف بازسازی شد. استالین بعدها تصویری را با حضور خود منتشر کرد تا نشان دهد جانشین قانونی لنین است.

استالین مشهور به این عادت است که دشمنان خود را از عکسهای خود پاک میکرده است. در عکسی که در سال 1930 از وی ثبتشده کمیسری که در سمت چپ استالین قرارگرفته به همین علت از عکس حذفشده است

موسولینی در سال 1942 در تصویری ثبتشده از خویش در حالی که سوار بر اسب بود، فردی را که اسب را نگه داشته بود از تصویر حذف کرد تا به خود وجههای حماسیتر و قهرمانانهتر ببخشد.

در سال ۱۹۳۳ عکسی در انگلیس و آمریکا دست به دست میشد. شایع شده بود که این عکس مربوط به هیتلر در دوران کودکی اش است ولی در واقع این عکس حاصل دستکاریِ عکس یک کودک دوساله زیبا به نام «جان می وارن» بود.

دوازده آوریل ۱۹۶۱، یک تیم روسی از فضانوردان به رهبری یوری گاگارین، اولین سفر را به مدار زمین در ۱۰۸ دقیقه تجربه کردند. گریگوری نلیوبوف از عکس دستهجمعی که بعد از سفر از این تیم گرفتهشد نهایتا حذف شد. وی به دلیل سوء رفتار از این برنامه اخراج شد.

واقعیت تاسف بار این است که در اکثر موارد تغییر این تصاویر تلاشهایی کاملا جدی برای گمراه کردن افکار عمومی بوده است. باید گفت تمام این تلاش ها فقط موجب تضعیف اعتماد جامعه به واقعیت عکس ها و خبرها شده اند.
بخش دوم این مطب را، اینجا بخوانید.
جهت دانلود فایل مقاله "بازی با پیکسلها (مشهورترین عکس های دستکاریشده تاریخ)" روی لینک زیر کلیک کنید: