چاپ سیلک‌اسکرین یا چاپ سیلک روشی برای چاپ تصویر است. در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر موردنظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدود کنندهلاک حساس پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس زیر کار را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا زیرکارفقط از بخش‌هایی که مسدود نشده به کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.
با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپ‌های تک‌رنگ یا چندرنگ صورت داد. با سیلک‌اسکرین می‌توان روی انواع مواد مانند پارچه و چینی و سرامیک و فلز و غیره تصویر چاپ کرد. با چاپ سیلک می‌توان روی اجسام با شکل‌های مدور و غیر مسطح نیز چاپ نمود که از این نظر در بین روش‌های چاپی منحصربه‌فرد است. این نوع چاپ برای چاپ تبلیغی بر روی اشیای گوناگون مثل تقویم و سررسید و لیوان و کاغذ بکار می‌رود.
چاپ سیلک انواع مختلفی دارد که شامل:
-چاپ معمولی
-چاپ با لاک حساس برجسته آبی
-چاپ ترام
چاپ پلاستی زول
و… می‌باشد
سیلک اسکرین نوعی روش چاپ و تکثیر است که با امکانات فراوان، بر روی اشیای مختلف، در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون، قابل اجراست. در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر موردنظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدودکننده مانند موم پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا مرکب فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده به کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.
چاپ اسکرین یکی از روش چاپ‌های متداول برای حک کردن تصاویر و نقوش بر روی لباس و پارچه است که در آن نیز از توری با سوراخ‌های بسیار کوچک استفاده می‌شود. قاب توری، شابلون یا کلیشه نام دارد که درون یک قاب ثابت و تصویر موردنظر روی این توری چاپ می‌شود. بخش‌هایی از تصویر که باید بی‌رنگ باقی بماند، به‌وسیله ماده مسدودکننده همچون موم پوشیده می‌شود. مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل کرده که این رنگ یا مرکب تنها از بخش‌هایی که مسدود نشده، عبور می‌کند و تصویر آن بر روی پارچه چاپ می‌شود. با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپ‌های تک رنگ یا چند رنگ انجام داد. به‌واسطه روش چاپ سیلک می‌توان روی انواع پارچه و لباس تصویر چاپ کرد.
برای چاپ سیلک بر روی پارچه سه روش وجود دارد:
در روش اول می‌توان توری یا شابلون را تهیه و طرح موردنظر خود را روی کاغذ طراحی نمود. سپس با گذاشتن این طرح بر روی پارچه، شابلون را روی آن قرار دهید و به‌طور دلخواه تصویر را بر روی لباس طراحی کنید.
در روش دوم میتوانید لاکهای مخصوص چاپ روی پارچه خریداری نمایید و به‌وسیله آن سوراخ‌های شابلون را به‌گونه‌ای پر کنید تا طرح موردنظر ایجاد شود. این روش راحت‌تر از شیوه قبلی می‌باشد. در پایان کار میتوانید لاک موجود در قابل را به‌وسیله تینر از بین ببرید.
روش سوم چاپ سیلک بر روی پارچه، نسبت به دو روش قبلی هزینه بیشتری دارد. در این روش باید تمامی قاب را با لاک پر کنید و سپس لاک حساس به نور را در مکان تاریک به قاب زده و طرح موردنظر را روی کاغذ کالک ایجاد نمایید. قاب یا شابلون را بر روی یک میز نور قرار دهید به‌طور که نور آن در زیر قاب تنظیم شود و با لاک برخورد کند. پس از چند دقیقه طرح موردنظر بر روی پارچه حک و کار چاپ انجام می‌شود.
چاپ سیلک دستی
چاپ سیلک به دو شکل دستی و ماشینی انجام می‌شود. در چاپ دستی می‌توان از شابلون یا کلیشه چاپ استفاده کرده که در آن سه روش میز نور، قید نور و شابلون ساز انجام می‌شود. در روش چاپ سیلک ابتدا با یک لایه نازک شابلون یا قاب را تهیه می‌کنند و سپس لایه نازکی از لاک حساس دیازو را روی آن کشیده و با پرینت طرح درون دستگاه چاپ دستی قرار می‌دهند. دستگاه چاپ سیلک طرح موردنظر را روی توری حک می‌کند. با آماده شدن شابلون طرح، به دستگاه سیلک دستی نیازی نیست و سایر مراحل کاردک رنگ کشی، گذاشتن شابلون و جمع کردن سطح صاف به شکل دستی انجام می‌شود.
انواع چاپ سیلک دستی
سیلک دستی به دو روش کاربردی و هنری تقسیم‌بندی می‌شود. در روش کاربردی کاربر نقش اصلی را ایفا می‌کند و تمامی مراحل اعم از ساخت، آماده‌سازی لوحه چاپی، انتقال طرح و مراحل تکثیر را بر عهده می‌گیرد. در روش هنری چاپ سیلک دستی، مشتری هیچ نقشی در طرح ندارد و هنرمند از قبل کار خود را حاضر کرده است.
فرایند چاپ سیلک دستی
چاپ سیلک دستی به سه شکل انجام می‌شود که عبارت است از:
- چاپ سیلک مسطح مانند سیلک اسکرین
- چاپ سیلک گود از قبیل حکاکی بر روی فلز
- چاپ سیلک برجسته از قبیل حکاکی روی چوب و لینولئوم
روش چاپ سیلک اولین بار در ژاپن انجام شد. در آن زمان پارچه‌های ابریشمی برای چاپ کاربرد داشت و به همین دلیل این روش به سیلک (به معنی ابریشم) معروف شد. این روش هنوز هم در برخی نقاط جهان استفاده می‌شود زیرا هیچ روش چاپی نمی‌تواند به‌اندازه چاپ سیلک، مرکب را بر روی سطح منتقل کند و گاهی نیاز است تا چاپ با مقادیر زیادی از مرکب انجام شود؛ بنابراین چاپ سیلک جزء بهترین‌ها انتخاب می‌باشد.
در سطوحی که زمینه کار آغشته به رنگ است و باید رنگ پوششی قوی روی کار اجرا شود از قبیل لیبل هایی که روی موتور سیکلت و امثال آن چسبانده می‌شود، می‌توان از روش چاپ سیلک دستی استفاده کرد. این روش در صنایع برای چسب اندود کردن مقاطعی از سطوح کاربرد دارد و گاهی نیز برای چسباندن مواد لاستیکی بر روی سطوح استفاده می‌شود.
سیلک اسکرین
چاپ سیلک اسکرین با نام دیگر «سری گرافی» شناخته شده است. این روش بر اساس تکثیر با استِنسیل صورت می‌گیرد که در آن از پارچه توری ظریف استفاده می‌شود چرا که در آن، سطح تکیه‌گاهی برای ورقه استنسیل قابل استفاده است. در این روش ورقه استنسیل را روی پارچه می‌چسبانند که بر روی کلافی محکم شده است. برای چاپ سیلک باید از مرکب‌های با ویسکوزیته بالا (غلیظ) استفاده شود که آن را با ابزاری با نام اسکویی‌جی (تیغه مانند) بر سطح استنسیل پخش می‌کنند. مرکب از بخش‌های نفوذپذیر توری به سطح دیگری در زیر کلاف می‌رسد. با این کار می‌توان نقش موردنظر را با رنگ‌های مختلف بر روی سطوح مساوی یا غیرمساوی چاپ نمود. تصویر چاپ شده با این اسلوب اغلب دارای لبه‌های تیز می‌باشد. هنرمندان برای ایجاد کارهای هنری و بدیع از این روش استفاده می‌کنند...
جهت دانلود فایل مقاله "چاپ سیلک‌اسکرین" روی لینک زیر کلیک کنید:
فایل مقاله "چاپ سیلک‌اسکرین"