از همان آغاز تمدن بشر، انسانها به هنر گرافیک علاقهمند بودند و از آن بهعنوان نماد قدرت استفاده میکردند. بیگمان اولین مثالها از طراحی گرافیک میتوانند پرچمها و سکههایی باشند که صورت امپراتورها روی آنها حکشدهاند. از زمان انقلاب صنعتی نیز طراحی، نقش اصلی در جوامع مدرن را ایفا کرده است. این تلاش برای ایجاد یک زندگی بهتر برای مردم و اطلاعات و تکنولوژی انسانی است. امروزه هنر طراحی چنان در تاروپود زندگي صنعتي تنيده شده كه بیاغراق شايد قرن 21 را نتوان بدون آن تصور كرد. ویکتور پاپانک در طراحی برای دنیای واقعی نوشت: "تمام طراحی باید یک نیاز انسانی را پر کند"
گرافیک محیطی شكلی از گرافيك كه از تابلوهاي نشانگر در خیابانها تا طراحي ساختمانهای مدرن وسعت يافته است و يكی از کاربردیترین جلوههای هنر گرافيك است كه با كمك معماراني متخصص و گرافیستهایی زبده در خدمت فضاي زندگي انسان آمده است و به جرئت میتوان گفت که جز لاینفک زندگی مدرن میباشد. گرافیک محیطی به برقراری ارتباط گرافیکی در محیط ساختهشده گفته میشود که بخش عمدهای از آن را فعالیتهای تبلیغاتی و تجاری در برمیگیرد. این طراحی گرافیک در محیط های جامعه میتواند بهصورت اعلانهای تبلیغاتی و تجاری تلویزیون، سینما، بستهبندی کالاها، علائم راهنمایی و رانندگی، ویترین مغازهها، تزیین خیابانی و عمومی نظیر هتلها، فرودگاهها، متروها و… خود را نشان دهد.

انسان بهواسطهی گرافیک محیطی با محیط پیرامون خود سخن میگوید و با دیگران ارتباط برقرار میکند. مقصود از تمام طرحهای گرافیکی برای محیطی داخلی و خارجی ایجاد فضایی مطلوب برای زندگی پرنشاط و سالم است. هنگامیکه ما روز خود را شروع میکنیم، از تابلوهاي روی ديوار تا رنگآمیزی محيط پيرامون ما، تابلوهاي تبليغاتي، برنامههای تلویزيوني، طراحي ساختمانها، رنگآمیزی شهري، كتاب و پوشههایی كه پشت ميز كار ماست، صفحات اينترنتي كه به آن مراجعه میکنیم تا كارت ويزيت شخصي و … همه و همه محصول زحمات و تفكر هنرمندان گرافيك است كه مستقيم و غیرمستقیم با ما وزندگی ما در ارتباط است که این ارتباط بسیار نزدیک از اهمیت بالای طراحی گرافیک و گرافیک محیطی خبر میدهد. هنر گرافيك محيطي به دليل پيوندي كه با علوم انساني و اجتماعي نظير شهرسازي، ارتباطات، جامعهشناسی و غيره دارد، از اركان زندگي اجتماعي قلمداد میشود. از مهمترین اهداف طراحي گرافيك محيطي، عواملي نظير تسهيل در امر ارتباط، ادراك محيط، ايجاد هويت بصري، ايجاد محيطي زيبا و غيره میباشد. با اين البته گرافيك محيطي را با يكي از شاخههای تخصصي آن يعني تبليغات محيطي كه مخاطباني خاص را در جهت اهداف عموماً تجاري، هدف قرار میدهد، نبايد اشتباه گرفت و محدود كرد.

از میان اهدافی که گرافیک محیطی مدنظر دارد، هدفهای کاربردی از بقیه مهمتر و در حقیقت در اولویت قرار داد که البته بعد از دستیابی به اهداف گوناگون کاربردی خود، میباید فرهنگساز نیز باشد و اگر گرافیک محیطی با اصولی صحیح و متناسب انجام شده باشد تا حدود بسیار زیادی میتواند در گسترش فرهنگ جامعه تأثیر داشته باشد. رشد گرافیک محیطی به چند عامل وابسته است؛ ازجمله: رشد کیفی فکری مدیریتها و وجود طراحانی با خلاقیتهای بالا. البته این رشد تنها به گرافیک برنمیگردد، بلکه به مجموعه عواملی منتهی میشود که ساختارهای اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز در آن رشد یافته باشند. مشخصههای سنتی و فرهنگی میتواند در برقراری ارتباط بهتر و سریعتر نقش مهمی داشته باشند زیرا افرادی که در یک جامعه زندگی میکنند دارای فرهنگ خاص آن اجتماعی نیز میباشند؛ بنابراین بهتر است ارسال پیام برای آنان به زبان و شیوهای آشنا و سنتهای خودشان طراحی شود که برایشان ملموستر و گویاتر باشد تا در قالبهای فرهنگی و سنتی بیگانه. رنگ، نقش مهمی در یک طرح دارد که اولین وظیفه آن جلبتوجه مخاطب است و در مرحله بعدی نقش مکمل عناصر تصویری دیگری برای موفقیت در ارسال پیام را ایفا میکند. حروف نوشتاری نیز در برقراری ارتباط سریعتر، نقش مهمی دارند و درواقع آنها تکمیلکننده یا تأکید کننده تصویر میباشند.

بنا بر آنچه گفته شد، اولین اهمیتی که برای گرافیک محیطی قائل میشویم، همان برقراری ارتباط برای راهنمایی و اطلاعرسانی به مخاطب است و در دومین نقش خود، وظیفه زیباسازی محیط را بر عهده میگیرد؛ زیرا انسان بهطور ناخودآگاه خواهان زیبایی و توازن و تعادل و آراستگی است و از زشتیها و ناهنجاریها دوری میجوید. حضور در محیطی که همه عنصرهای آن بهطور صحیح در جای خود قرارگرفته باشد و رنگها در هماهنگی و تضاد، هرکدام به وظیفه خود بهدرستی عمل کنند، برای هر انسانی، بهراستی لذتبخش است و روح خسته از کشاکش و مسائل روزمره زندگی او را به آرامش دعوت میکند.
جهت دانلود فایل مقاله "محیطی در زندگی مدرن" روی لینک زیر کلیک کنید: